Καρδιολογικός Έλεγχος

Ο καρδιολογικός έλεγχος μπορεί να συμπεριλαμβάνει, πέραν της λήψης καρδιολογικού ιστορικού, φυσικής εξέτασης, ηλεκτροκαρδιογραφήματος και συνήθως ενός υπερηχοκαρδιογραφήματος, και άλλες εξειδικευμένες εξετάσεις, που κρίνονται απαραίτητες για την ακριβή διάγνωση και τον καλύτερο δυνατό χειρουργιό προγραμματισμό. Παρακάτω μπορείτε να βρείτε πληροφορίες για τις πιο συνηθισμένες εξετάσεις.

Συγγενής Καρδιοπάθεια και Φύσημα

Συγγενής ονομάζεται η καρδιοπάθεια που υπάρχει σε έναν οργανισμό κατά τη γέννησή του. Στην πλειονότητά τους, οι συγγενείς καρδιοπάθειες δεν είναι κληρονομικές, αλλά τυχαία σφάλματα που πραγματοποιούνται κατά την εμβρυϊκή ανάπτυξη. Μικρές γενετικές/χρωμοσωματικές ανωμαλίες όπως τα σύνδρομα Down, Williams και Noonan, συνοδεύονται από συγκεκριμένες συγγενείς καρδιοπάθειες.

Πότε χειρουργούνται οι συγγενείς καρδιοπάθειες;

Η ηλικία στην οποία θα χειρουργηθεί μια συγγενής καρδιοπάθεια, εξαρτάται από την ιδιαιτερότητα κάθε παιδιού. Ένα 20% αυτών χειρουργούνται στη νεογνική-πρώιμη βρεφική ηλικία, ενώ άλλες στη βρεφική (Τετραλογία Fallot), ή την προσχολική (μεσοκολπική επικοινωνία).

Τι μπορούμε να κάνουμε για την πρόληψή τους;

Οι περισσότερες συγγενείς καρδιοπάθειες δε συνδέονται με κάποιο γνωστό περιβαλλοντικό παράγοντα. Ισχύουν όμως οι γενικές συστάσεις προς εγκύους για αποφυγή έκθεσης σε παράγοντες που είναι γνωστοί, ή εν δυνάμει τερατογόνες ουσίες (οινόπνευμα, κάπνισμα, φάρμακα που δεν εγκρίνει ο γιατρός).

Μπορούν να διαγνωστούν προγεννητικά οι συγγενείς καρδιοπάθειες εμβρύου;

Oι περισσότερες μπορούν, όταν υπάρχει ένδειξη καρδιακής ανωμαλίας ή ανησυχίας. Γι’ αυτό στους υπερήχους που πραγματοποιούν οι γυναικολόγοι νωρίς στην κύηση επιβάλλεται εμβρυϊκός υπερηχοκαρδιογραφικός έλεγχος από ειδικό εμβρυο-παιδοκαρδιολόγο.

Ποια είναι η αξία της διάγνωσης;

Στις περισσότερες παθήσεις, η διάγνωση μιας συγγενούς καρδιοπάθειας εμβρύου επιτρέπει το σχεδιασμό της ορθότερης αντιμετώπισης του νεογνού με καρδιοπάθεια. Π.χ. αν διαγνωσθούν καρδιοπάθειες που απαιτούν νεογνική αντιμετώπιση, είναι σημαντικό να προγραμματίζεται ο τοκετός σε κέντρο όπου υπάρχει δυνατότητα άμεσης αντιμετώπισης (χωρίς αερομεταφορές κλπ).

Μπορούν όλες οι παθήσεις να διαγνωστούν εμβρυϊκά;

Κάποιες παιδικές αρρυθμίες δε μπορούν να διαγνωστούν προγεννητικά. Έτσι, για τη διάγνωση δεν αρκεί ο προγεννητικός έλεγχος. Χρειάζεται προσεχτική εξέταση κάθε νεογνού από τον παιδίατρο και επί υποψίας προβλήματος (π.χ. φύσημα), έλεγχος από ειδικό παιδοκαρδιολόγο.

Αν το παιδί βγει «υγιές» από το μαιευτήριο, αποκλείεται η καρδιοπάθεια;

Όχι. Κάποιες παθήσεις εκδηλώνονται αργότερα. Ένα νεογνό μπορεί να μην έρθει στη στη ζωή με φύσημα και να παρουσιάσει στην πορεία. Αν αυτό διαπιστωθεί από τον παιδίατρο, επιβάλλεται η άμεση εξέταση από ειδικό παιδοκαρδιολόγο.

Τι είναι το φύσημα στην καρδιά;

Ως καρδιακό φύσημα ορίζεται ο ήχος που ακούει ο γιατρός με το ακουστικό του, ανάμεσα στους τόνους της καρδιάς. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονιστεί ότι το φύσημα δεν αποτελεί πάθηση. Πρόκειται για ένα ακροαστικό εύρημα, που πρέπει να διερευνηθεί.

Υπάρχει «αθώο» φύσημα;

Τα περισσότερα φυσήματα δεν οφείλονται σε κάποιο καρδιακό νόσημα. Είναι απλώς ήχοι που ακούγονται με το ακουστικό. Εφόσον δεν συνοδεύονται από ανατομικές ανωμαλίες ή δυσλειτουργία της καρδιάς, ονομάζονται «αθώα» φυσήματα. Αυτού του τύπου τα φυσήματα έχουν χαρακτηριστική «χροιά» – και δεν απαιτείται πάντα η εκτέλεση υπερηχογραφήματος για τη διάγνωσή τους.

Φύσημα στην καρδιά και άσκηση

Τα παιδιά που παρουσιάζουν «αθώα» φυσήματα είναι απολύτως υγιή και δε χρειάζονται  τακτικό έλεγχο, ούτε περιορισμούς στη δραστηριότητά τους.

Τι είναι παθολογικό φύσημα;

Κάθε φύσημα που συνδυάζεται με παθολογικά ευρήματα στην εξέταση της καρδιάς με υπέρηχο ή άλλες απεικονιστικές μεθόδους, θεωρείται παθολογικό. Οι συνήθειες καρδιοπάθειες που εκδηλώνονται με φύσημα είναι:

-Επικοινωνίες ανάμεσα στις κοιλότητες της καρδιάς (μεσοκολπικές, μεσοκοιλιακές, αρτηριακός πόρος)

-Στενώσεις βαλβίδων (π.χ. αορτική, πνευμονική, ή ισθμική), ή ανεπάρκειες βαλβίδων (π.χ. αορτική, μιτροειδής).

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονιστεί ότι υπάρχουν σοβαρές καρδιοπάθειες που δε συνοδεύονται από φύσημα.

Ειδικές καρδιολογικές διαγνωστικές εξετάσεις

Οι διαγνωστικές εξετάσεις που χρησιμοποιούνται στην παιδοκαρδιολογία χωρίζονται σε αναίμακτες και αιματηρές. Στις αναίμακτες περιλαμβάνονται το ηλεκτροκαρδιογράφημα, το υπερηχοκαρδιογράφημα, η δοκιμασία κοπώσεως, η 24ωρη καταγραφή ηλεκτροκαρδιογραφήματος (Holter), η μαγνητική και αξονική τομογραφία και άλλες εξετάσεις που πραγματοποιούνται πιο σπάνια, όπως το σπινθηρογράφημα. Οι αιματηρές ή επεμβατικές εξετάσεις είναι ο καρδιακός καθετηριασμός και η ηλεκτροφυσιολογική μελέτη.

Καρδιολογικές θεραπείες

Οι θεραπευτικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται στην παιδοκαρδιολογία είναι οι φαρμακευτικές και οι επεμβατικές.

Τα καρδιολογικά φάρμακα διακρίνονται σε πολλές κατηγορίες, όπως διουρητικά, καρδιοτονωτικά, αντιαρρυθμικά, αντιυπερτασικά κλπ.

Οι επεμβατικές θεραπευτικές μέθοδοι γίνονται μέσω ειδικών καθετήρων, που εισάγονται μέσα στην καρδιά από το φλεβικό ή το αρτηριακό δίκτυο και περιλαμβάνουν διάφορες επεμβάσεις, όπως διάνοιξη στενωμένων βαλβίδων ή αγγείων με μπαλλονάκι (βαλβιδοπλαστική-αγγειοπλαστική), τοποθέτηση stent, σύγκλειση ανώμαλων αγγείων με ειδικές συσκευές ή σπειράματα και σύγκλειση ενδοκαρδιακών επικοινωνιών (κυρίως μεσοκολπικών) με διαφλέβιες συσκευές.

Αρρυθμιολογικά προβλήματα

Πολλά παιδιά παρουσιάζουν διαταραχές του ρυθμού. Οι περισσότερες είναι αθώες, όπως οι έκτακτες συστολές. Άλλες είναι επίμονες και ενοχλητικές, όπως οι υπερκοιλιακές ταχυκαρδίες και άλλες ακόμη πιο σοβαρές, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή του παιδιού.

Ευτυχώς σήμερα η πρόοδος της επιστήμης φέρνει αποτελεσματικές λύσεις για τα περισσότερα αρρυθμιολογικά προβλήματα. Έτσι, για τις περισσότερες ταχυκαρδίες μπορεί να γίνει επέμβαση με καθετήρα (ablation), είτε με καυτηριασμό είτε με ψύξη της υπεύθυνης περιοχής, με επιτυχία πάνω από 95%. Για περιπτώσεις σοβαρών και επικίνδυνων για τη ζωή αρρυθμιών, μπορεί να χρειασθεί η τοποθέτηση μιας συσκευής όπως βηματοδότης ή απινιδωτής.