Βηματοδότες

Οι βηματοδότες είναι μικρές συσκευές που εμφυτεύονται κάτω από το δέρμα των ασθενών και μέσω εδικών καλωδίων που είναι συνδεδεμένα με το τοίχωμα της καρδιάς μπορούν να αισθάνονται τα ηλεκτρικά ερεθίσματα που αυτή παράγει, αλλά και να δίνουν ερεθίσματα στην καρδιά.

Αυτό γίνεται με τη βοήθεια ενός πολύπλοκου μικροσκοπικού ηλεκτρονικού υπολογιστή ο οποίος είναι ενσωματωμένος μέσα στην συσκευή. Το μέγεθός τους είναι περίπου όσο ενός αναπτήρα και μπορούν να εμφυτετούν και στα μικρότερα ακόμη βρέφη.

Χρησιμοποιούνται όταν ο ρυθμός της καρδιάς είναι πολύ αργός, είτε λόγω μιας συγγενούς ανωμαλίας (πχ συγγενής κολποκοιλιακός αποκλεισμός), είτε λόγω μιας επίκτητης διαταραχής του ηλεκτρικού συστήματος της καρδιάς (πχ μετεγχειρητικός αποκλεισμός, νόσος του φλεβοκόμβου κλπ).

Οι βηματοδότες τοποθετούνται είτε από τον καρδιοχειρουργό, με απ’ ευθείας σύνδεση των καλωδίων στην επιφάνεια της καρδιάς (συνήθως στα μικρότερα παιδιά), είτε από τον καρδιολόγο, με εισαγωγή των καλωδίων μέσω μιας φλέβας στο εσωτερικό της καρδιάς (συνήθως σε μεγαλύτερα παιδιά).

Η διάρκεια ζωής ενός βηματοδότη καθορίζεται από το βαθμό στον οποίο χρησιμοποιείται. Συνήθως διαρκεί 5-10 χρόνια και κατόπιν αντικαθίσταται με μια μικρή επέμβαση. Ο έλεγχος της καλής λειτουργίας του βηματοδότη γίνεται πολύ εύκολα στα εξωτερικά ιατρεία, με μια συσκευή που ονομάζεται προγραμματιστής και μοιάζει με ένα φορητό κομπιούτερ.

Απινιδωτές

Οι απινιδωτές είναι ηλεκτρονικές συσκευές που είναι λίγο μεγαλύτερες σε μέγεθος από τους βηματοδότες και τοποθετούνται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Όπως και οι βηματοδότες, μπορούν να τοποθετηθούν είτε από τον χειρουργό είτε από τον καρδιολόγο, ανάλογα με το μέγεθος και την καρδιακή ανατομία του ασθενούς. Χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις που κρίνεται ότι ο ασθενής βρίσκεται σε υψηλό κίνδυνο να πάθει μια επικίνδυνη ταχυκαρδία (κοιλιακή ταχυκαρδία ή μαρμαρυγή) που μπορεί να οδηγήσει σε αιφνίδιο θάνατο.

Τέτοιες περιπτώσεις είναι γενετικές ανωμαλίες (όπως σύνδρομο μακρού QT, υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια κλπ), μυοκαρδιοπάθειες, ή χειρουργημένες συγγενείς καρδιοπάθειες (όπως τετραλογία του Fallot). O τρόπος που ο απινιδωτής διακόπτει την επικίνδυνη αρρυθμία είναι είτε με ταχεία βηματοδότηση (που είναι ανώδυνη), είτε αν αυτή αποτύχει με χορήγηση ενός «ηλεκτροσόκ» χαμηλής έντασης, το οποίο είναι αποτελεσματικό στην πλειονότητα των περιπτώσεων.

Οι απινιδωτές ελέγχονται και παρακολουθούνται όπως οι βηματοδότες και χρειάζονται τακτική παρακολούθηση και προσεκτικό προγραμματισμό ώστε να ενεργοποιούνται στις κατάλληλες περιπτώσεις και να αντιδρούν αποτελεσματικά.